यस वर्षको मनसुनजन्य विपदबाट १८ लाख बढि मानिस प्रभावित हुने आकलन
-आस्था न्यूज
जेठ २१, २०८१ काठमाडौं ।
गृह मन्त्रालयको राष्ट्रिय विपद जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणले यस वर्षको मनसुनजन्य विपदबाट १८ लाख १ हजार जनसंख्या र ४ लाख १२ हजार घरधुरी प्रभावित हुने आकलन गरेको छ ।
यो गत वर्षको तुलनामा ६ लाखले बढी हो । गत २०८० सालको मनसुन अवधिमा प्राधिकरणले मनसुनजन्य विपदबाट १२ लाख ५४ हजार व्यक्ति र २ लाख ८६ हजार घरधुरी प्रभावित हुने अनुमान सार्वजनिक गरेको थियो ।
यस वर्ष प्रत्यक्ष प्रभावित हुनसक्ने घर परिवारको संख्या ८३ हजार र उद्धार तथा राहत दिनुपर्ने घर परिवारको संख्या १८ हजार हुने अनुमान छ ।
यसवर्षको मनसुन अवधिमा अघिल्लो वर्षको तुलनामा बढी प्रभाव पर्ने आँकलनका आधारमा सेना, सशस्त्र र नेपाल प्रहरीको जनशक्ति पनि ३१ हजारभन्दा बढी परिचालन गर्ने योजना छ ।
नेपाली सेना १० हजार ८४७, नेपाल प्रहरी १० हजार ५८५ र सशस्त्र प्रहरी बल ९९२४ जना परिचालन गर्ने योजना छ । यी बाहेक स्काउट लगायतका स्वयंसेवक पनि परिचालन गर्ने योजना । गतवर्ष १० हजार ५१८, नेपाल प्रहरी ११ हजार ६६१ र सशस्त्र प्रहरी बल ९ हजार ४९० जना परिचालित भएका थिए ।
यसवर्षको मनसुन अवधिमा सबैभन्दा धेरै कोशी प्रदेश र सबैभन्दा कम कर्णाली प्रदेश प्रभावित हुने अनुमान छ । कोशीपछि धेरै प्रभावित हुने प्रदेशहरुको सूचीमा क्रमशः मधेश, लुम्बिनी, बागमती, सुदूरपश्चिम, गण्डकी र कर्णाली छन् ।
प्राधिकरणले तयार पारेको मनसुन पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्य राष्ट्रिय कार्ययोजना २०८१ मा सो विवरण उल्लेख छ । कार्ययोजनालाई गृह मन्त्री रवि लामिछानेको अध्यक्षतामा सोमबार बसेको विपद जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन कार्यकारी समितिको बैठकले पारित समेत गरेको छ ।
कार्ययोजनामा यस वर्षको मनसुनमा हुन सक्ने वर्षा, त्यसले पुर्याउन सक्ने प्रभाव, त्यसबाट उत्पन्न हुने विपद र सम्भावित क्षतिको आँकलन तथा विश्लेषण समावेश छ ।
ऐतिहासिक अभिलेख, बाढी पहिरोको जोखिम सम्बन्धी वैज्ञानिक अध्ययन र यस वर्षको मनसुन अवधिमा सरदरभन्दा बढी पानी पर्ने पूर्वानुमान, विगतको मनसुनको वास्तविकता, यस वर्षको डढेलोको प्रकोप र भूकम्पका आधारमा सम्भावित क्षतिको आँकलन तथा विश्लेषण गरिएको प्राधिकरणका प्रवक्ता डा. डिजन भट्टराईले जानकारी दिए ।
यसवर्षको मनसुन नजिकिँदै गर्दा प्राधिकरणले कोशी प्रदेशमा २२ हजार घर परिवार प्रभावित हुन सक्ने र ५ हजार घर परिवारलाई उद्धार तथा राहत दिनुपर्ने अनुमानित तथ्यांक तयार पारेको छ ।
जल तथा मौसम विज्ञान विभागले मनसुनको अवधिमा नेपालको पूर्वी क्षेत्रमा सामान्यभन्दा अत्यधिक वर्षा हुने पूर्वानुमान भएकाले कोशी बढी प्रभावित हुने अनुमान गरिएको प्राधिकरणका प्रवक्ता डा. भट्टराईले बताए ।
कोशी प्रदेशका १४ जिल्लाहरुमध्ये झापा, मोरङ, सुनसरी र उदयपुर बाढीबाट र बाँकी सबै जिल्ला पहिरोबाट प्रभावित हुने अनुमान छ । गत वर्षको मनसुन अवधिमा पनि सबैभन्दा धेरै कोशी प्रदेशमा २१३ वटा विपदका घटना भएका थिए । मानवीय क्षति पनि कोशी र बागमतीमा समान (१७–१७ जनाको मृत्यु) भएको थियो ।
यसैगरी मधेश प्रदेशमा यस वर्ष २० हजार घरपरिवार प्रत्यक्ष प्रभावित हुने अनुमान छ । उद्धार तथा राहत दिनुपर्ने करिब ४ हजार घरपरिवार हुने पूर्वानुमान छ ।
बागमती प्रदेशमा ७ हजार घर परिवार प्रत्यक्ष प्रभावित हुनसक्ने र उद्धार तथा राहत दिनुपर्ने घरपरिवार १ हजार ५०० हुनसक्ने, लुम्बिनी प्रदेशमा १५ हजार ५०० घर परिवार प्रत्यक्ष प्रभावित हुन सक्ने र ३ हजार घरपरिवारलाई उद्धार तथा राहत दिनुपर्ने अनुमानित तथ्यांक छ ।
