भाद्र २२,२०७७

-यज्ञ भट्टराई

• यज्ञ भट्टराई-

मानव जातिको उद्धेश्य नै युद्ध, झगडा, कलह, हिंसा वा अपराधिक कार्य गर्नु नै हो की जस्तो देखिएको छ । यस्तो किन हुन्छ भन्दा जब व्यक्तिमा अहंकार बढदै जान्छ तब अनेक विकृति एवं समस्याहरु देखा पर्न थाल्छ।  धार्मिक मान्यताअनुसार पनि त्रेतायुगमा भएको रामायण युद्ध रावणको अहंकारले गर्दा भयो ।त्यसैगरी द्धापरयुगमा भएको महाभारत युद्ध पनि दूर्योधनको अहंकारको कारण हुन पुगेको थियो । 

जस्तै म सही छु-तिमी गलत छौं, म अमिर हु, तिमी वेइमान हौ, म शक्तिशाली छु- तिमी हावी नहोउ, म सबै जान्ने छु-तिमी केही जान्दैनौ, म सल्लाह दिन्छु-तिमीले सल्लाह दिनु पर्दैन, म महान छुं-तिमी घटिया छौं जस्ता अहंकारका भूतहरु हुन्छन । ती अहंकाररुपी भूत जब व्यक्तिउपर हावी हुन्छन तव व्यक्तिको वुद्धि, विवेक, चेतना मर्न जान्छ र व्यक्तिले वेहोसी एवं नसाको तालमा कार्य गर्छ साथै पछि होसमा आउंदा पश्चाताप गर्नुपर्ने अवस्था हुन्छ।

यस जगतमा मानिसमा दुई प्रकारका भ्रम छन एक पदार्थको र अर्को म (इगो, अहंकार)को भ्रम । अहंकारले चौविसै घण्टा म, मेरो, मलाई भन्छ निद्रामा समेत म सम्झन्छ । अहंकारी व्यक्ति निदाउन सक्दैन । जुन मानिसको म, मेरो, मलाई, मैले धेरै मजबुत हुन्छ त्यसको अरुसंग संयुक्त हुन सक्ने संभावना कम हुन्छ किनकी म पर्खाल हो । जवसम्म म रहन्छ तवसम्म अर्को भन्ने भाव नष्ट हुंदैन । 

यस दुनियामा जुन ठूला मानिसहरु भनिएका छन, उनीहरुभित्र ठूलो भय रहेको हुन्छ तर भय छैन भन्ने देखाउन चाहन्छन । उनीहरु ठूलो पदको खोजमा,  धेरै धनको लोभमा, यशको खोजमा लागिरहेका हुन्छन।उनिहरु सुरक्षित रहन चाहन्छन की भोली रोग,गरिबी,मृत्यु जेसुकै आओस कुनै डर छैन। भित्रको भयको कारण सुरक्षाको सवै उपाय अपनाउछन ।

आध्यात्मिक मान्यताअनुसार  मानिसभित्र क्रोधका चार तल एवं पत्र हुन्छन । सवभन्दा भित्री पत्र भाव हो , त्यसपछि विचारको तह हो, तत्पश्चात वाणीको तल एवं पत्र र सवभन्दा वाहिरको तह कर्मको हुन्छ । क्रमश भाव, विचार, वाणी र कर्मका तल क्रोधका हुन्छन । जव हामी हिंसाको रुपको कार्य गर्छौ त्यो क्रोधको कर्म वन्छ, विचारमै हामी सजग भयो भने त्यही रोकिन्छ र क्रोधले विदा लिन्छ ।